معمولا مصالح مناسب برای خاکریزی، باید از مصالحی که از گود برداری ها و خاک برداری های پروژه تامین می شود باشد که استفاده از ان ها نیز باید از قبل به تایید دستگاه نظارت برسد. به خاک های گچی، نباتی، لجنی، زراعی، قابل انقباض و خاک هایی که دارای مواد الی هستند خاک های نامرغوب و نامناسب می گویند که از ان نمی شود استفاده کرد. حتما در خاکریزی باید کیفیت خاک مناسب با دستگاه نظارت و در صورت نیاز، ازمایشگاه مورد تایید سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و با تصویب کارفرما باشد تعیین شود. خاکریز ها در محل های سازه، راه های دسترسی، پر کردن پشت دیوار ها، اطراف پی ساختمان ها، تاسیسات محوطه، کانال های لوله های اب و فاضلاب و کابل کشی ها استفاده می شود. در موارد به خصوص و در کارهای کوچک می توانیم پشت دیوار ها و سازه های فنی را با مصالح مناسب مثل بتن لاغر وشفته اهکی پر کنیم. در مواردی که خاک حاصل از عملیات خاک برداری پروژه برای خاکریزی کافی نبود و هم چنین خاک مناسب در فاصله ای بود که حمل ان از لحاظ اقتصادی به صرفه نبود با توجه به مشخصات فنی و با اجازه دستگاه نظارت می توانیم از مصالح رودخانه ای استفاده کنیم.
درست کردن مصالح
اگر به هر علتی خاک مناسب نبود و از خاک رس قابل تورم استفاده کردیم می توانیم رطوبت را به اندازه یک یا دو درصد بیشتر از رطوبت همیشگی در نظر گرفت و هم چنین برای کاهش خاصیت خمیری این گونه خاک ها می توانیم از اهک استفاده کنیم اضافه کردن اهک باعث کنترل پلاستیسیته خاک رس و بالا بردن کارایی سیلت و رس با درصد رطوبت بیشتر از مقدار بهینه می شود. این نکته را به یاد داشته باشید که میزان اهک و درصد تراکم و رطوبت توسط ازمایشگاه مورد تایید کارفرما تعیین می شود.
انواع خاکریزی
خاکریزی به دو بخش خاکریز باربر و پرکننده تقسیم می شود. خاکریز باربر، بارهای استاتیکی وارده از شالوده و کف ساختمان و نیز بارهای دینامیکی حاصل از ماشین الات وتاسیسات را تحمل می کند. این خاکریزها باید در دوره های بهره برداری از ساختمان بارهای وارده را به بستر خود منتقل نمایند. در اجرای خاکریزهای باربر باید نکات زیر رعایت شوند:
- مصالح مرغوب و مناسب انتخاب شود.
- تراکم خاک را با توجه به نوع خاک و ماشین الات مناسب به درستی انجام شود.
- باید بدون نشست و یا نشست ان کم و در حد مجاز باشد.
- از رس هایی با خاصیت خمیری وقابلیت تورم زیاد استفاده نشود.
- اجرای خاکریزی بر روی بسترهایی که خاک های قابل انقباض دارند مجاز نیستند و حتما باید خاک ها با مصالح مناسب جایگزین شوند.
از خاکریزهای پر کننده برای پر کردن پی اطراف ساختمان ها، دیوارهای حایل، تراشه لوله ها و مانند ان استفاده می شود.
کنترل رطوبت خاکریزها
قبل از اجرای عملیات تراکم ابتدا باید رطوبت بهینه ی ریزدانه براساس روش پروکتور استاندارد کنترل شود. شما می توانید با موافقت دستگاه نظارت برای تامین رطوبت مصالح در محل اجرا اب اضافه نمایید. با توجه به دستگاه نظارت رطوبت بهینه برای خاک های چسبنده یک تا دو درصد کمتر وبرای خاک های قابل تورم یک تا دو درجه بیشتر در نظر گرفت. در موارد استثنایی هم با توجه به نوع خاک و مرغوبیت ان و تغییراتی که می خواهیم در نحوه تراکم یا رطوبت انجام دهیم باید توسط ازمایشگاه مورد تایید کارفرما انجام شود. پیمانکار وظیفه دارد تمامی ماشین الات پخش وتسطیح، ابپاشی و کوبیدن را با توجه به نوع مصالح اماده کند.